Als je het begrip veiligheid leest, denk je in eerste instantie misschien aan ergonomie; alles zo goed mogelijk geregeld hebben om zo min mogelijk je lichaam verkeerd te belasten. Of misschien denk je aan bedreigingen van buiten af. Veiligheid is uiteraard een ruim begrip en betekent voor ieder weer anders.
In dit artikel gaat het vooral over je veilig voelen met betrekking tot de rol van de ander hierin. Oftewel: psychologische veiligheid op je werk.
Als we praten over psychologische veiligheid hebben we het niet alleen over grensoverschrijdend gedrag; die arm om je heen die je eigenlijk niet prettig vindt. Of een opmerking omtrent het uiterlijk dat niet gepast is. We gaan dieper in op jezelf kunnen ontwikkelen in een veilige omgeving, wat allemaal te maken heeft met psychologie.
Psychologie is de academische discipline die zich bezighoudt met het innerlijk leven (kennen, voelen en streven) en het gedrag van mensen.
Ontwikkelen in een veilige omgeving
Laten we even teruggaan in de tijd. In de jaren ‘60 van de vorige eeuw werd al snel door psychologen vastgesteld dat kinderen zich het beste ontwikkelen in een omgeving waar zij zich beschermd en veilig voelen.
Waar er voldoende ruimte is om op ontdekking te gaan, grenzen te verleggen en vooral dat de innercirkel een voedzame omgeving biedt voor het kind om te worden aangemoedigd de wereld te ontdekken. Dat er ruimte is voor het tonen van emoties en dat hierin ook de volwassene troost kan bieden.
Mocht je van je ouders of verzorgers vallen…?
De volwassene is voor het kind een voorbeeld. Geeft de ouder de ruimte en veiligheid om te vallen en weer op te staan? Dan zal het kind hierin ook gaan ontdekken. Is de omgeving van het kind omringd met wantrouwen, onveiligheid en zijn er continu kapers op de kust… een kind zal geen vertrouwen opbouwen en zichzelf niet de wijde wereld in laten komen. Oftewel; de ontwikkeling zal vertraagd verlopen of zelfs periodes stilstaan.
In het vorige artikel bespraken we ook hoe belangrijk communicatie tussen elkaar is en dat het van belang is dat je echt luistert naar de ander, zodat de ander zich gehoord voelt.
Ook dat draagt bij aan een veilige werkomgeving op het werk.
Naast dat, spelen een hele hoop andere factoren ook mee.
Hoe belangrijk is het dat je met plezier en een veilig gevoel op je fiets of in de auto stapt om een fijne werkdag te gaan beleven. Een positieve gedachte op je werkdag zorgt voor de juiste blik. Als je goed in je vel zit, sta je open voor nieuwe dingen leren, zijn we creatiever, kunnen we meer zelf oplossen en zien we meer kansen.
Mensen die zich veilig voelen op het werk durven meer te leren en te proberen. Ze zullen beter presteren en ontwikkelen. Net als bij kinderen dus.
Hoe kun jij ervoor zorgen dat jij en je collega’s zich veilig voelen bij elkaar?
Ga eens na hoe jij je werkplek binnenstapt. Wens jij de ander een goedemorgen? Maak je even een praatje of verplaats je je direct naar je eigen werkplek? Hoe begroet de ander jou? Voel jij je daar prettig bij of zie je dit liever anders?
Al snel nemen wij genoegen met “ach hij zal zijn dag wel niet hebben” of “hij zal het vast zo niet bedoelen”, maar daarmee creëer je een visuele cirkel van onbegrip en irritaties en zal dit uiteindelijk de emmer doen overlopen. Dit zorgt voor een onprettige sfeer tussen jou en deze betreffende collega.
Je zal jezelf vast weleens hebben betrapt op even roddelen over die ene collega.. “Want hij zei geen goedemorgen terug”. Je schiet er niet veel mee op. Jouw irritatie blijft en de ander zal zich onveilig voelen door het geroddel.
Ga het gesprek aan. Het hoeft niet altijd te maken te hebben met een ochtendhumeur. Misschien door dat ene praatje aan te gaan, voelt de ander zich gehoord en begrepen en heeft alweer een hele andere kijk op de dingen die deze dag zal brengen.
We kiezen al snel voor de gemakkelijke weg; of we verzwijgen of we luchten even onze hart bij een collega. Natuurlijk doet iedereen dit wel eens. Maar wat er al eerder werd beschreven zal dit het probleem niet oplossen.
Waar loop jij tegenaan op je werk? Zijn er dingen waardoor jij je onveilig voelt? Schroom niet om hierover te praten met een vertrouwenspersoon. Maar wellicht is het probleem wel gemakkelijker op te lossen door kleine aanpassingen toe te passen:
- Spreek je verwachtingen uit naar je collega.
“Ik verwacht dat wij op een respectvolle manier met elkaar omgaan” en geef hierbij ook aan wat dit begrip voor jou betekent. Luister hierin ook naar de ander.
- Keep an open mind.
Sta open voor verschillende ideeën, leefstijlen en culturen.
- Sta open voor feedback.
Geef de ander ook de ruimte om feedback te geven. Wat de ander uitspreekt is niet altijd zo bedoeld zoals jij dit invult.
- Behandel de ander zoals je zelf behandeld wilt worden.
Denk nog even terug aan de voorbeeldfunctie die wij geven aan onze kinderen. Het kind reflecteert op ons gedrag. Zo werkt dit ook in de volwassen wereld. Hoe jouw houding en blik naar de ander is, zo ontvang je dit vaak ook terug.
Mocht dit niet het geval zijn> ga het gesprek aan. Voel je je onveilig bij het voeren van dit gesprek> vraag om hulp. Ga het niet uit de weg.
Abraham Lincoln
Abraham Lincoln schreef ooit: Situaties en input die je zelfbeeld en de indruk naar andere toe kunnen beschadigen, ga je liever uit de weg. Daarom zwijg je, hou je je mening in beraad, stel je die belangrijke vraag tijdens de meeting niet… allemaal uit vrees om dom over te komen of om de confrontatie maar niet aan te hoeven gaan.
Hij wist al; wij volwassenen kiezen vaak de makkelijkste weg: “Beter zwijgen en slim lijken, dan spreken en alle twijfels wegnemen”
Do the right thing for the right reason
Weet waar je het voor doet; een veilige werkomgeving creëren voor jezelf en voor je collega’s.
Durf jij je positieve bijdrage te leveren aan het werkgeluk van je collega’s? Start liever vandaag dan morgen???? .
Met dank aan Lisa Hijkoop, pedagogisch medewerker kinderopvang
