Kinderen beheersen die kunst
Je herkent het vast van toen je zelf klein was of als ouder met kleine kinderen; kleintjes hebben een fase waarin ze onophoudelijk vragen stellen. Wat is dat? Waarom is het gras GROEN? Waarom heeft Sinterklaas een baard - en jij niet? Waarom komt regen uit de wolken? Waarom is dat een koe? Tja, leg dat alles maar eens op een goede en verantwoorde manier uit.
Nieuwsgierigheid en leren
Kinderen stellen eerst de' wat’, ‘waar’, ‘wie’ vragen: Wat is dat? Wie loopt daar? Waar is de hond? Zo rond de drie jaar komen de 'waarom' vragen. Waarom loopt de buurvrouw daar? Waarom is het gras groen? Kinderen vragen uit nieuwsgierigheid en leergierigheid. Ze willen weten én begrijpen.
Het mooie is dat kinderen de waarom-vragen stellen op basis van feiten en niet op basis van aannames: het gras ís groen. Je kunt natuurlijk uitleggen dat het gras in tropische landen soms dor is en daardoor bruin, maar tja. Regen valt uit de lucht, geen ontkomen aan; een feit. Heel-heel-vroeger werd geantwoord met ‘daarom’, maar dat kan al lang niet meer in deze tijd! Daar kom je niet meer mee weg.
Leren en begrijpen
Kinderen zijn net wetenschappers, onderzoekers. Ze willen het weten, ze onderzoeken de feiten als belangrijke stap in hun ontwikkeling. Ze willen steeds meer grip krijgen op de wereld om zich heen. Ik vind het zo mooi; al die vragen die ze stellen om te leren. Geen dingen aannemen.
Ik vind dat we tegenwoordig als volwassenen veel dingen snel voor waar aannemen en minder onderzoekend bezig zijn. Een uitspraak die iemand doet. Een bericht op social media. Klopt het, is het echt zo? Een video waarmee een beeld wordt geschetst dat misschien wel onvolledig is.
We leven in een tijd waarin openbaarheid en snelheid populair zijn geworden. Data en 'likes' zijn eerste behoefte geworden zoals eten, drinken en slapen. Snelheid is bijna een competentie geworden. We moeten reageren, een mening hebben, liken of delen. De kans dat je zonder al te veel nadenken en impulsief iets doet, iets groot.
Het wordt al snel als waar of maatstaf aangenomen. Tijd nemen om echt te checken is lastig geworden.
Mag ik wat bezinningstijd?
Ik vind het lastig dat we steeds minder bezinningstijd hebben, de rust nemen om na te denken en vragen te stellen. Ook onszelf af te vragen: Ben ik gedegen in wat ik schrijf, is het volledig? Is het vriendelijk? Is het nodig dát ik het doe en dat ik het op dít moment op déze plek doe?
Op facebook staan soms zulke harde uitspraken: “hij doet niets voor zijn kinderen, hij gaat precies op zijn vader lijken”. En iedereen reageert direct. "Och wat erg, och wat een klojo."
Het eerste wat ik dan zou willen doen is vragen stellen: Wat bedoel je precies? Doet hij helemaal niets?! Wat zou je graag willen dat hij doet? Waar hoop je op? Hoe zou je kind het vinden om dit te lezen? Maar ik doe het niet. Daar is facebook zo te zien niet voor bedoeld. Ik zou het soms wel willen uitschreeuwen: schrijf niet zo snel, reageer niet zo snel. Stel eens vragen!
Laten we doen zoals kinderen
Doorvragen om te weten, te leren en te begrijpen. Dat doen kinderen. Laten we dat als volwassenen meer doen. ook in het werk:
√ Door vragen te stellen leren we de ander te begrijpen
√ Door vragen te stellen leren we de ander na te denken
√ Door vragen te stellen leren we over de kern van een probleem. Waar zit het nu echt, wat moet er echt aangepakt worden?
√ Door vragen te stellen krijgen we antwoorden!
Advies
Het advies van deskundigen aan ouders is kort en duidelijk antwoord te geven en dat je niet altijd hoeft te antwoorden op het moment dat de vraag gesteld wordt. Zou het goed zijn om dit ook als volwassenen wat vaker te doen?
‘Mag ik even nadenken over wat je nu zegt of schrijft? Mag ik even de tijd nemen om de feiten te achterhalen zodat ik een gedegen mening kan geven? Mag ik een moment nemen om dit even te laten bezinken zodat het goed tot me doordringt en ik jou een goed antwoord kan geven?’
Els van Veen - Eigenaar TreasureU Organisatiecoaching & Personeelstraining
